Yıpranan kitaplar aslı bozulmadan restore ediliyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, tarihi önemi olan ve yıpranmış kitapların/belgelerin restorasyon (onarma) ve konservasyonlarını (koruma) gerçekleştirerek, gelecek nesillere aktarılmasını sağlıyor. İBB Atatürk Kitaplığı'ndaki Kitap Restorasyon Atölyesinde 1994 yılından bu yana 618 bin 829 sayfa eser restore edilerek, yok olmaktan kurtarıldı.
Tarihi eserlere yeniden hayat verilmesi kapsamında Türkiye'de ilk defa 1996 yılında Laminasyon Makinesi (Sandviç metodu) kullanılmaya başlandı. Bu metotla restore edilmesi gereken belgeler iki onarım kağıdı arasına konularak restore ediliyor.
Atölyede; mikroorganizmalar ve kitap kurtlarını dezenfekte etmek için Dezenfaktasyon Ünitesi, kağıtları tümlemek için Leaf-Casting Ünitesi, asitten arındırmak için Bookkeeper Ünitesi, Kapalı Kitap Temizleme Kabini ve Hidrolik Pres bulunuyor.
Kütüphane envanterine kayıtlı her türlü kağıt ve belgenin restorasyon ile konservasyon işlemi gerçekleştiriliyor. Bunlar arasında; gazeteler, dergiler, haritalar, el yazması ve matbu kitaplar, gravürler, ferman ve beratlar, afişler ile çeşitli evraklar ye alıyor.
Kitaplar başta olmak üzere haritalar, beratlar, fermanlar ve gazete sayfaları çok farklı aşamalardan geçirilerek kurtarılıyor. Yıpranmış ve parçalanmış kitap sayfaları tek tek kesilerek önce temizleniyor, sonra teknelerde yıkanıyor daha sonra ilaçlanarak kurutuluyor ve yeniden yapıştırılarak ciltlenip kütüphanedeki yerine konuluyor.

Çok sayıda tarihi kitap ve belge kurtarıldı

Aynı şekilde tarihi nitelikteki haritalar, beratlar, albümler ve kartpostallar da değişik işlemlerden geçirilerek orijinal malzemelerinin yapısına ve yapım tekniğine uygun bir şekilde, aslı bozulmadan restore ediliyor.
Avrupa harita metotlarının kullanılmasıyla oluşan ve 1803 yılında basılan Türklerde ve İslam Ülkeleri'nde yayınlanan ilk atlas olan Cedid Atlas da (Atlas-ı Cedid), Atatürk Kitaplığı'ndaki atölyede onarılıyor. Restorasyonu devam eden eserler arasında; yurt dışında basılmış Osmanlı tarihi,
Osmanlı'da sosyal hayat ve gündelik hayatla ilgili olan nadir ve antika kitaplar da yer alıyor. Bizanslı Tarihçi Chalcondyles'in Osmanlı İmparatorluğunun gelişimine ve yok oluşuna dair Kehanetler Kitabı da yok olmak üzere iken kurtarılan eserler arasına alındı.

Bir yılda 94 bin sayfa kurtarıldı

Kitap Restorasyon Atölyesi Koordinatörü Nergis Ulu, atölyede, birçok el yazması ile matbu kitabın yanı sıra, birçok kıymetli haritanın restore edildiğini belirtti. 2017 yılında 20 kartpostal, 79 albüm, 577 harita, 718 kitap ve 92 bin 782 gazete olmak üzere toplamda 94 bin 176 sayfa eseri restore ettiklerini dile getiren Ulu, restore edilen tarihi haritalar arasında, 1900 yılına ait tamamı el yapımı 68 adet haritadan oluşan İstanbul'un ulaşım bilgilerini gösteren bir albüm de yer aldığını kaydetti.
Kitap Restorasyon Atölyesinde; 1994'ten bu yana toplam 618 bin 829 sayfa eserin restore edilerek sağlamlaştırıldığını aktaran Ulu, “Kütüphanemizin temelini yazma ve baskı kitaplar oluşturuyor. Kitaplarda birçok hastalık görülebiliyor. Kötü saklama ve depolama nedeniyle yıpranmalar, kurt ve mikroorganizmaların verdiği zararlar başlıcalarıdır. Her kitabı ve tarihi sayfayı farklı aşamalardan geçirerek kurtarıyoruz” dedi.