Hafta sonu Cumhuriyet Bayramı… Cumhuriyet Bayramı 29 Ekim 1923'te Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)'nin Cumhuriyeti ilan etmesinin kutlandığı Türkiye'nin resmî bayramlarından biri. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılması ve Ulusal Kurtuluş Savaşı sonrası M. K. Atatürk'ün önderliğinde Türkiye Devleti'nin bir cumhuriyet olduğu 29 Ekim 1923'te ilan edilmiştir. Bu gün, yurdumuzda ulusal bayram olarak coşkuyla kutlanmakta. Her yıl cumhuriyet yönetiminin ilanını 28 – 29 Ekim günleri Cumhuriyet Bayramı olarak çeşitli törenlerle ve etkinliklerle kutlarız. Cumhuriyet Yönetimi ilan edilmeden önce devletimizin adı Osmanlı İmparatorluğu idi. Osmanlı Devleti, Osman Bey tarafından 1299’da Söğüt kasabasında kuruldu. Osmanlı devlet yöneticilerine padişah denmekteydi. Osmanlı Devletini altı yüz yirmi dört yılda, otuz altı padişah yönetti. Son padişah ise Sultan Vahdettin’dir. Eskiden devletlerde tek kişi egemenliği ve yönetimi olurdu. Ülkelerini canlarının istedikleri gibi yöneten bu kişilere padişah, şah, kral, hakan, sultan vb. denirdi. Bu tür yönetimler çoğu zaman babadan oğula geçerdi. Oğulun küçük olması, deli olması yönetici olmaya engel sayılmazdı. Böyle tek kişinin kendi başına buyruk, sorumsuz, denetimsiz yönetimine mutlakıyet denir. Mutlakıyet yönetiminde egemenlik kayıtsız şartsız tek bir kişidedir. O ne derse olur. Mutlakıyetle yönetilen ülkelerde zamanla hakana, padişaha, şaha, krala yardımcı olsun diye meclis kuruldu. Meclis üyeleri halkın dileklerini yöneticiye duyurur, yasa tasarısını hazırlardı. Bu yasa taslakları hakan, padişah, şah, kral tarafından benimsendiğinde yasalaşırdı. Bu yönetim biçimine Meşrutiyet denir. Ancak meclisin yetkileri genel olarak çok sınırlıdır. Osmanlı Devletinde 1876 ve 1908 yıllarında iki kez meşrutiyet ilan edildi. Üçüncü yönetim biçimi cumhuriyettir. Cumhuriyet’te egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur. Ulus kendini yönetme yetkisini temsilcileri – milletvekilleri- aracılığı ile kullanır. Cumhuriyet yönetiminde yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır. Seçilen temsilciler yasalar yapar, yöneticileri ulusu adına denetler. Yönetilenler dilerlerse seçimlerde yöneticilerini değiştirirler. Osmanlı İmparatorluğu’nda, ikinci Meşrutiyetin ilanından altı yıl sonra Birinci Dünya Savaşı başladı. 1914’te başlayan Birinci Dünya Savaşı’na dünyanın belli başlı ülkeleri katıldı. Dört yıl süren savaş sonunda Osmanlı İmparatorluğu’yla birlikte olan devletler yenildi. Savaş kurallarına göre biz de yenilmiş sayıldık. Ülkemiz İngilizler, Yunanlılar, Fransızlar, İtalyanlar tarafından paylaşıldı. İmzalanan Lozan Barış Antlaşması ile yeni bir devlet doğdu. Yeni doğan bu devletin yönetim biçimi henüz belirlenmemişti. 29 Ekim 1923 günü Atatürk, milletvekilleri ile görüştükten sonra taslağı hazırlanan cumhuriyet önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne verildi. Meclis önergeyi kabul etti. Böylece ülkemizde cumhuriyet yönetimi kuruldu. Atatürk kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı oldu. Cumhuriyet’in ilanı yurtta sevinç ve coşku ile karşılandı. Cumhuriyet; yurttaşların seçme ve seçilme hakkının olduğu bir yönetimdir. Cumhuriyet’i korumak, kollamak, yaşatmak her yurttaşın ödevidir. Cumhuriyetimize kötü gözle bakan kim olursa olsun, bu millet tüm gücüyle bunların karşısında olacaktır… Cumhuriyet, Türk Milleti'nin zalime boyun eğmeyeceğinin en büyük işaretidir…
