Uzun bir yaz tatili sonunda yeni eğitim ve öğretim yılının başlamasına sayılı günler kaldı. 1. sınıf öğrencileri ise uyum süreci için okula başladı. Tatil sonrası okula uyum sürecinde bazı sorunlar yaşanabileceğini belirten Çocuk ve Ergen Psikoloğu Dr. Özge Özkan, 1. sınıf ve okul öncesi çocuklar için ise bu durumun biraz daha sıkıntılı olabileceğine işaret etti.
Okula alışma sürecini sorunsuz ve sağlıklı atlatmak için ailelere önerilerde bulunan Özkan, şunları anlattı:
OKUL HAKKINDA RAHATLATICI BİLGİLER VERİN
“Çocuk okula başlamadan önce ve başladıktan sonra kafasında çeşitli sorular ve endişeler olabilir. Bu son derece doğaldır. Çocuğun okulu sevmesi için okula başlamadan önce okulla ilgili gerçek, yaşına uygun, anlaşılır bilgiler verilmelidir. Örneğin ‘Okul yeni bilgiler öğrenebileceğin çok güzel bir yer. Orada senin yaşında arkadaşların olacak ve öğretmeniniz size yardımcı olacak’ denilebilir.
OKULUNU BERABER GEZİN
Okula başlamadan önce çocuğa gideceği okul ve sınıf gezdirilmelidir.
OKULDA KALACAĞI SÜRE HAKKINDA BILGI VERIN
Çocuğa okulda kalacağı süreyle ilgili bilgi verilmelidir. Çünkü pek çok çocuk, anne ve babasından ayrılacağı endişesini duyar. Onların kendisini bırakıp gideceklerini, geri gelmeyeceklerini düşünür. Çocuğa okulda güvende olduğu, onu çıkışlarda almaya gelineceği, çocuğun okulda sürekli kalmayacağı açıklanmalıdır.
OKULLA İLGİLİ KAYGILARINIZI ÇOCUĞUNUZA YANSITMAYIN
Anne babanın okulla ilgili kaygılarını çocuğun yanında konuşmaması önemlidir. Okula uyum sağlamakta zorlanan öğrencilerin pek çoğunun anne babasının davranışlarından etkilendikleri gözlemlenmektedir. Örneğin; bir anne çocuğu okula başlayacak diye endişeliyse, çocuk bu durumu annesinin davranışlarından kolaylıkla anlar ve etkilenir. Anne baba ne kadar soğukkanlı ve kararlı davranırsa çocuğun uyum sağlaması o kadar kolay olacaktır.
ÇOCUĞUN ENDIŞELERINI GÖZ ARDI ETMEYIN
Çocuklar okula gitmek için ne kadar hevesli olurlarsa olsunlar yine de yeni bir ortama girecekleri için özellikle okulun ilk günü endişe duymaları normaldir. Çocuk yaşadığı duyguları paylaştığında onu dinlemek gereklidir. Çocuğun duyguları küçümsenmemeli ve eleştirilmemelidir. Yaşadığı endişenin normal olduğu, diğer çocukların da bu konuda endişe duydukları söylenerek bu duyguların yaşanabileceği anlatılmalıdır.
AYRILIK KAYGISI YAŞATMAYIN
Bazen de çocuk okula kolay alışmasına rağmen ebeveyn çocuğundan ayrılmakta zorlanmakta ve bu durum çocuklar için bir ikilem yaratmaktadır. Bu nedenle çocuk okula alıştıysa anne baba okula geliş gidişi abartmamalı, çocukla vedalaşma uzun tutulmamalıdır.
OKULLA YA DA ÖĞRETMENLE KORKUTMAYIN
Çocuk okulla ya da öğretmenle korkutulmamalıdır. ‘Okula gidince sen görürsün gününü’ ya da kötü bir davranış yapınca ‘seni öğretmenine şikâyet edeceğim’ gibi sözler sonraki zamanlarda çocuğu okuldan soğutabilir.
OKULA GİTMEK İSTEMİYORSA YAŞADIĞI PROBLEMLE İLGİLİ DESTEK OLUN
Bazı çocuklar ilk hafta ya da ilk ay hiç sorunsuz okula gelip giderken hiç beklenmeyen bir zamanda okula gitmek istemiyorum diyebilir. Bu durumda öncelikle çocuğun okula gitmek istememe nedeni öğrenilmeye çalışılmalıdır. Arkadaşıyla anlaşamaması, anneden ayrılamaması gibi nedenler öncelikle sınıf öğretmeniyle işbirliği içerisine gidilerek çözülmeye çalışılmalıdır. Çocuğa yaşadığı problem ile ilgili destek olunmalı, güven verilmelidir.
ÇOCUĞUNUZU ANLAMAYA ÇALIŞIN
Çocukları okul yaşantısına hazırlarken onların birer yetişkin gibi davranması beklenmemelidir. Anne baba çocuğun yaş gelişim özelliklerini bilmelidir. Bazı etkinliklerden çabuk sıkılabilecekleri, oyun istekleri, yeme içme ve tuvalet ihtiyaçlarını gidermede sorunlar yaşayabilecekleri akıldan çıkartılmamalıdır.
BASKI YAPARAK VE ZORLAYARAK ÇOCUĞUNUZU OKULDA BIRAKIP GİTMEYİN
Çocuk okula gitmek, sınıfına girmek istemiyorsa asla baskı yaparak, zorlayarak, bırakılıp kaçılmamalıdır. Öncelikle anne baba kararlılığını korumalı okula gitmenin onun görevi olduğu çocuğa hatırlatmalıdır. Sınıfa girmek istemiyorsa yavaş yavaş alıştırma yöntemini denenmelidir. Bu yöntemde; ilk birkaç gün teneffüslerde anne babayı rahatlıkla bulabileceği, ulaşacağı yerde beklenmeli, sonra aradaki mesafe gün gün artırılmalıdır. Bu uzaklaşma süresi her çocuk için değişebilir. Buradaki esas kural çocuğa verdiğiniz sözü tutmaktır. ‘Seni kapıda bekleyeceğim’ dendiğinde mutlaka beklenmelidir.”
