Suriye, Irak, Yunanistan, Rusya gibi komşularımızın kendine göre hedefleri vardır. Tarih, kültür, din ve etnik yakınlık dış politika hedeflerinin tespitinde önemli rol oynamaktadır. Türkiye, Balkanlar, Kafkasya ve Orta Asya’daki Türk ve Müslümanlarla çok rahat bağ kurabilecek avantajlara sahiptir. Oysa bu ülkelerle ilgili malumat için dış işlerinde bir arşiv bulmak mümkün değildir. Böyle bir potansiyel milli bir hedef haline getirilememiş. Üzülerek söylüyoruz ki, tarihi fırsat değerlendirilememiştir. Oysa, dış politikada tarih bilgisi, tarih analizi çok önemlidir. Komşu devletlerden başlayarak, dünyadaki önemli güçler, dış ilişkiler tarihini, milli hedef ve motiflerini iyi bilmek iyi tespit etmek gerekir. Ayrıca diğer memleketlerin, yalnız hükümet olarak değil, millet olarak da Türkiye’ye karşı duygu ve tutumlarını iyi takip ve analiz etmek lazımdır. Dış politikayı yönlendiren bir faktör de rejimin şeklidir. Türkiye 1950’de demokrasiye girmekle demokratik memleketler ailesine ve bunların kendi aralarında geliştirdiği kuruluşlara katılmıştır. NATO gibi. Ekonomik menfaat ve ilişkiler de dış politikayı etkileyen faktörler arasına girmiştir. Büyük denilen devletlerin menfaat, zenginlik kaynakları hakkında geniş araştırma, değerlendirme bilgileri vardı. 3. Dünya devletlerinde memleket menfaatlerinin bunu koruyacak elemanların eksikliğinden dolayı korunamadığı görünmekte. Oysa ki ekonomik güç bugün dış politikada askeri güçten dahi daha etkili. Milletler arası ilişkilerde kuvvet gösterisinin de zaman zaman gündeme geldiğini görmekteyiz. Yapılan askeri harcamalar ve uygulanan tatbikatlar bir manada diğer devlere karşı caydırıcılık içindir. Batı Avrupa’da 2 milyonu aşkın Türk olmasına rağmen henüz teşkilatlanamamış, demokratik bir şekilde kendi haklarını ve milli menfaatlerini savunur hale gelmemiştir. Dış temsilciliklerimiz ise bunun lüzumuna bile inanmamışlardır. Kamuoyu oluşturmada başvurulan bir yol da menfi propagandadır. Eskiden bir maksatla birçok memlekette bakanlık kurulmuştur. Şimdi adı Enformasyon-Tanıtma Bakanlığı olmuştur. Aynı vazifeyi devam ettiriyor. Türkiye’nin bu konuda başarılı olduğunu söyleyemeyiz. Dışarıda propaganda faaliyeti yürütemediğimiz gibi milli dayanışma ve birlik de dış politikanın önemli faktörüdür. Bilgisayar çağında halen bilgi bankamız gelişmemiştir. Milletler arası önemli meselelerde politika tespiti ve kararlara varmak kolay bir iş değildir. Türkiye’nin ani gelişmeler karşısında tutum tespit ettiği, zamanında tepki gösterdiği nadirdi. Oysa ideal olan dış politikanın devamlı olması, sık değişmemesi, milletlerarası ilişkilerde güven verme çok önemlidir. Diplomatik temaslarda şahsi dostluklar kurmak devlet menfaati açısından kazanç getirmektedir. Bu tür dostluklar karşı tarafın tekliflere açık olmasını sağlayabilir. Dış politika dinamiktir. Dış politikada krizlerin kontrolü önemlidir. Büyük devletlerin “kriz kontrol merkezleri” vardır. Amaç ani baş gösteren bunalımlara hazırlıklı olmak, gelişmesini önlemek.
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.
