İstanbul'un kaynak su havzasının yer aldığı Beykoz'un en önemli çeşmesi olan Onçeşmeler ( İshak Ağa Çeşmesi), Türk çeşme mimarisinin de şaheserlerinden biri olarak kabul ediliyor. Osmanlı su mimarisinin nadide eseri, Beykoz’un simgesi On Çeşmeler ne yazık ki 4 senedir ‘Kayma’ olduğu gerekçesi ile restorasyon nedeni ile kapatılmış durumda.
“Her ay ödenek çıkıyor, ama kime”
Çeşmenin akıbeti ile ilgili Beykoz halkına hiçbir bilgi verilmesi nedeni ile işadamı, siyasetçi İsmail Gürkan harekete geçti. Beykoz’un sorunlarına duyarlılığı ile tanınan İsmail Gürkan bizzat çeşmede bir dizi incelemelerde bulundu. Konu ile ilgili gazetemize çarpıcı açıklamalarda bulunan İş adamı İsmail Gürkan, “Beykoz Meydanı’ndaki tarihi Onçeşmeler’i 4 senedir restorasyon nedeni ile kapattılar. Bir tarafı kazımışlar bekliyor. 4 senedir restorasyon için aydan aya istihkak (ödenek) çıkıyor. Bu çeşmeyi kim yapıyor belli değil. Mevzuata göre hangi firma yapıyorsa o firmanın ismi yasılması gerekiyor ama yok. Beykoz halkına hiçbir açıklama yapılmıyor. Çeşmede kayma var diye çalışma yapılıyor. Ancak ben teknik konuları bilen olarak gittim bizzat ölçtüm. Hiçbir kayma göremedim. İstanbul Mimarlar Odası ve İstanbul Teknik Üniversite’nden rapor alınsın. Kayma var mı yok mu? Hangi rapor ve teknik ölçümlerle bu kanaate varılmış?. Madem kayma nedeni ile bir tehlike varsa neden hemen bitirilmiyor
“Beykoz ve Beykozluya sahip çıkılmıyor”
Beykoz’da ne yazık ki tarihi eserler hep böyle atıl bırakılıyor. Küçüksu Kasrı da 10 senedir aynı durumda. Beykoz, tarihine sahip çıkmıyor. Anakentte yapılan 1000’lik ve 5000’lik planlar ile Beykoz halkı mecburi göçe zorlanıyor. Yarın o kendilerine verilen bir dairede ellerinden alınır. Beykoz halkının sıkıntısını anlatması lazım. Halkta bir korku var ve bunu aşmaları lazım. Bu planlarla eskiler yok edilmeye çalışılıyor. Yat limanı yapılacakmış! Hangi Beykozlu bu limandan faydalanacak soruyorum size. Beykoz’da iş alanları yaratılmalı. Beykoz’un kaynakları Beykoz halkına aktarılmalı. İş alanı olmazsa kimse evini yapamaz, birisi gelir alır onu elinizden. Bizler yarınlar bereketli olsun diye doğruyu yapalım, geleceğe ışık tutalım.”
Onçeşmeler’in özellikleri...
500 yıllık tarihi Mimar Sinan'a dayandırılan çeşme günümüz mimarisine Gümrük Emini İshak Ağa tarafından H. 1159 (M. 1746) yılında yapılan restorasyon çalışmasıyla ulaşmıştır. Yüzyıllar içinde birkaç defa büyük restorasyon geçirmiştir.İshak Ağa Çeşmesi, 3 sıra halinde 8 mermer sütunla, sivri kemerlerin taşıdığı geniş saçaklı bir çatı altında, 6 metre eninde, 8 metre boyunda ve 4 metre yüksekliğinde inşa edilmiştir. Çeşmenin ön kısmı yol seviyesinden aşağıda olduğundan mermer zemine yine mermer basamaklarla iniliyor.Onçeşmeler’in tunçtan yapılmış on lülesinden 500 yıldan beri gece-gündüz kesintisiz su akmaktadır. Bu lülelerden ortadaki ikisi büyük, iki yandaki dörder lüleler ise küçüktür.
