ABD, Hollanda, Almanya gibi dünyanın en fazla tarım ihracatı yapan ülkelerinde topraksız tarım seraları oldukça yaygın. Bitkilerin dengeli beslenmesi, gelişim evrelerinin kontrol altında tutulması, uygun çevre ve ortam koşullarının oluşturulması nedeniyle bu tip seralarda yetişen ürünlere de talep yoğun oluyor. Aynı zamanda katma değerinin yüksek olması ve sınırlı alanda yüksek üretimin yapılması özelliğiyle ülkelere ciddi kazanç getirisi sağlıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi de milli tarımın kalkınması, tarımsal üretimin artması amacıyla topraksız tarım serası kurdu. 2 dönümlük bir arazide pilot uygulama olarak başlatılan projenin ilk deneme ekimleri meyvelerini vermeye başladı.
İLK DENEME EKİMLERİ YAPILDI
İBB iştiraki Ağaç ve Peyzaj AŞ ile Yıldız Teknik Üniversitesi arasında 2017 yılında “Topraksız Tarım Araştırma ve Uygulama Serası” protokolü imzalandı.Protokol kapsamında üniversitenin Davutpaşa Kampüsü’ndeki kullanılmayan sera, İBB tarafından tamir edilerek tam teçhizatlı, modern bir seraya dönüştürüldü. 2 dönüm alan üzerine kurulan ve “Cam Sera” şeklinde tasarlanan seraya domates, çilek, kıvırcık ve Akdeniz kıvırcığı ekildi. Geçtiğimiz ekim ayında yapılan ilk deneme ekimlerinin hasadına başlandı. İlk hasatta yüksek verim elde edildi.
HER BİTKİ TÜRÜNE ÖZEL BESİN REÇETESİ HAZIRLANIYOR
Topraksız tarım serasında bitkilerin ihtiyaç duyduğu besin elementleri, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın iyi tarım uygulamalarına uygun gübrelerle karşılanıyor. Her bitki türüne özel besin reçetesi hazırlanarak doğal ve dengeli bir şekilde büyümeleri sağlanıyor. Kimyasal ilaç kullanılmıyor. Bu sayede insan sağlığına yararlı, doğal ve besleyici değeri yüksek ürünler elde ediliyor.
HASTALIK BULAŞMA RİSKİ YOK
Sera, tam teçhizatlı teknolojik sistemlerle donatıldı. İçerisinde bulunan iklimlendirme otomasyonu ile seranın ışık, ısı, nem, karbondioksit ve oksijen miktarı ölçülerek uygun ortam koşulları sağlanıyor. Böylece bitkilerin sağlıklı gelişimi sağlandığı için hastalık gibi gerekçelerle bitkinin ölmesi, üretimde fire verilmesi gibi sorunların önüne geçiliyor. Topraksız tarımda araziyi nadasa bırakma derdi olmadığı için üretimde süreklilik sağlanıyor. Seranın çilek ve domates bölümünde bir kovan dolusu bombus arısı bulunuyor. Bu arılar polenleme ve döllenmeyi sağlayarak bitkilerin doğal bir şekilde gelişmesine yardımcı oluyor.
DAR ALANDA YÜKSEK ÜRETİM
Geleneksel tarım yöntemiyle 1 dönüm araziden yılda ortalama 12 ton domates üretiliyor. Topraksız tarım serasında ise 1 dönümden bir yılda 40 tonun üzerinde hasat yapılabiliyor. Diğer bir örnekle geleneksel tarım yöntemiyle çilek üreten bir çiftçi 1 dönüme ortalama 5 bin adet fide dikerek, fide başına en fazla yarım kilo verim alır. Topraksız tarım serasında üretim yapan bir çiftçi ise 1 dönüme ortalama 20 bin fide dikebilir, ürün başına da ortalama 1 kilo verim elde eder. Kıvırcık örneğinde ise geleneksel yöntemlerle bir dönümden yılda ortalama 40 bin adet kıvırcık elde ediliyor. Dikey tarım ve havuz sisteminin uygulandığı topraksız tarım serasında ise birim alanın büyük bir kısmı kullanılabildiğinden bir yılda ortalama 400 bin adet kıvırcık üretilebiliyor.Böylece dar alanda yüksek üretim yapılıyor.
TOPRAKSIZ TARIM GELİŞMİŞ ÜLKELERDE YAYGIN
Dünya genelinde ABD, Hollanda, Almanya, İspanya, Fransa, Belçika, İtalya, Japonya, Güney Kore, Kolombiya ve Çingibi ülkelerde topraksız tarım seraları oldukça yaygın. Dünyanın en çok tarım ihraç eden ülkesi Hollanda’da üretimin neredeyse tamamına yakını topraksız tarım seralarında yapılıyor. Türkiye’de ise topraksız tarım seralarının, toplam seralar içindeki oranı yüzde 3’ün altında. Antalya, Mersin ve İzmir gibi illerde yaygın olan topraksız tarım serası İstanbul’da ilk kez İBB’nin hayata geçirdiği bu projeyle kuruldu. Bu sistemin en büyük avantajı hem dar alanda yüksek üretim yapılabilmesi hem de kaliteli ve sağlıklı ürünler olduğu için katma değerinin yüksek olması.
İBB’nin hayata geçirdiği bu projeyle tarımsal verimin artırılması, modern tarım teknikleri kullanılarak katma değeri yüksek sağlıklı üretim yapılması, geleneksel tarım anlayışının dışında kent tarımının gelişmesi, üretimle birlikte ihracatın da artırılması amaçlanıyor. İlerleyen süreçte çiftçi, yatırımcı ve öğrencilere yönelik eğitimlerin verilmesi, topraksız tarım seralarının İstanbul genelinde yaygınlaştırılması hedefleniyor.
