İstanbul Büyük Şehir Belediyesi sanayi kuruluşlarını şehrin dışına çıkarma kararı aldığından buyana uzun zaman geçmiş olmasına rağmen, eski fabrikalar çalışmaya devam ediyor ve çok uzun zaman daha devam edecekler. Çünkü yetişmiş elman şehir dışına gitmek istemiyor, organize sanayi siteleri şehre çok uzak. Bu durum nakliye giderlerini de arttırıyor. Örneğin Gebze Organize Sanayi Sitesi gibi çok güzel planlanmış bir OSB’nin bile kalifiye eleman bulamama sorunu var. Metro veya hızlı tren gibi ulaşım araçları yapılmadan bu sorun devam edecek gibi görünüyor.
Şehir içinde üretime devam eden fabrikalar, inşa edildiğinde arazileri imarlıydı. Fabrikalar plana uygun bir şekilde yapılıp, kullanıldılar. Kaçak-göçek yapılanlarda; zaman içinde çeşitli aflarla elde ettikleri kazanımlar sayesinde Kanuna uygun şekilde varlıklarını devam ettiriyorlar. Fabrikaları şehir dışına çıkarma kararını alanlar; zaman içinde fabrikaların arazileri kıymetlenir ve bu alanlarda konut, ticari alanlar yapılır diye hesap etmişlerdi. İstanbul finans, ticaret, kültür ve turizm ağırlıklı bir merkez olsun isteniyor. Ancak bu hesap birçok bölgede tutmadı. Yeni fabrikalar yapılamadığı için, şehrin içindeki fabrika ve depolar daha da kıymetlendi. Kiraları arttı. Fabrikanın arazisi değil, kendisi değerli oldu.
Fabrikaların olduğu bölgelere konut imarı verildi ve buralarda konutlar yapıldı. Ruhsatlı – İskanlı fabrikaların yanında yeni konutlar yapılınca kötü bir görüntü ortaya çıktı. Birçok yerde Fabrika ve Konut yan yana, dünyanın en kötü görüntüsü ortaya çıktı.
Bir şehre imar planı yapılırken alt yapı, yollar, eğitim alanları, ibadet alanları, ticari alanlar, kamu binaları, tarım alanları, park bahçeler gibi insan hayatını kolaylaştırıcı her şey düşünülür ve planlanır. Zamanımızda en çok insan istihdam edilen yerler sanayi kuruluşlarıdır. 20 Milyona merdiven dayamış büyük bir şehirde her yeri konut alanı olarak planlayıp, sanayi kuruluşlarını şehrin dışına gönderirsen trafik belasından kurtulamazsın. Şehir insanını trafikte perişan edersin. Birçok yetişmiş kalifiye sanayi çalışanı uzak olduğu için organize sanayi bölgelerine çalışmaya gitmiyorlar, gidenler ise günde 2-3 saatini yollarda geçiriyor. Şehirdeki herkes turist rehberi olamayacağına göre; Her sabah-akşam Gebze ve Tekirdağ yönüne ciddi trafik yoğunluğu olmaktadır.
İstanbul dünyanın en güzel şehirlerinden biridir. Tarih ve kültür bir şehridir. Ancak arazisi büyüktür ve Avrupa şehirlerinde olduğu gibi şehrin kırsal bölgelerinde doğayla iç içe imalathaneler olmalıdır. İmar planı yapılırken çok yönlü düşünmek gerekir. Sanayiyi şehrin dışına tamamıyla çıkarmak çok büyük hata oldu. O dönemde de söylemiştik, ancak ülkemizde birçok iş deneme yanılma yöntemiyle yapılıyor.
Bu büyük şehrin kenar ilçelerinde sanayi ve depolama imarı kesinlikle olmalıdır. İstanbul’da istihdam edilenlerin % 40 sanayide çalışıyor. Türkiye’deki sanayi kuruluşlarının % 38’i İstanbul’da bulunuyor. Türkiye’de ciddi sanayi yatırımları İstanbul’da başladı. Ekonomik büyüklükteki sanayi tesisleri İstanbul’da kuruldu gelişti.
İstanbul’un kuzey ve güneyindeki kenar ilçelerine çok güzel otoyollar yapıldı, ulaşım kolaylaştı. Avrupa şehirlerinde olduğu gibi canlıya zarar vermeyen, bacasız imalathaneler, tekstil fabrikaları, depolar bu bölgelerde yapılmalıdır. Şehir insanı buralarda istihdam edilmelidir. Organize sanayi siteleri tabi ki olmalıdır, ancak şehir hayatına hiçbir zararı olmayan, hatta çok büyük faydaları olan, İstanbul içinde de fabrika ve depolar yapılmalıdır. İstanbul dendiğinde aklınıza sadece şehir merkezleri gelmesin, şehrin tarıma ve sanayiye uygun birçok yeri halen boş duruyor.
Bu yanlış planlama çarpık bir durum meydana getirdi. Ticari imarlı yerlerde imalathaneler yapılmaya başlandı. Eski ahır kümes ne varsa depo fabrika haline çevriliyor. Eski fabrikalar tamir ve bakım ile yenileniyor. Yani siz fabrika imarı vermeseniz bile fabrikalar yapılıyor. Devlet milletine yol gösteren, önünü açan olmalıdır. Geç kalınmadan doğru olan yapılmalı, imar planları bu yönde düzenlenmelidir…
