Haziran 2012’de kabul edilen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde, sigortalı bir personeli bile olan tüm tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinin 01/01/2014 tarihinde İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetlerini sürekli olarak alma yükümlülükleri başlamıştır. Bu yazımızda, 6331 sayılı kanun kapsamında çok tehlikeli sınıfta yer alan Mermer&Granit işleme atölyelerinin saha gözetiminde İş Sağlığı ve Güvenliği açısından değerlendirilecek hususlardan bahsedeceğiz. Orta büyüklükte bir Mermer&Granit işleme atölyesinde genel olarak nelere dikkat edilmelidir?
Her işletmede olması gerektiği gibi Elektrik panolarında 300mA (yangından korunma) ve 30mA’lik (hayat kurtaran) kaçak akım röleleri olmalıdır. Kaçak akım rölelerini kesinlikle önemsiz görmeyiniz. Eksikliğinde ciddi can ve mal kaybı yaşamış birçok işyeri örneği bulunmaktadır. Ayrıca elektrik panolarınızda ara kapaklar mutlaka olmalı, yetkisiz kişilerin panolara müdahale etmesi engellenmelidir. Atölyede bulunan tüm makinaların gövde topraklamaları yapılmalıdır.
Mermer, granit gibi taşlar işleme alanına mutfaklarda, merdivenlerde gördüğümüz gibi küçük boyutlarda gelmiyor. Genellikle büyük bir plaka halinde ustaların karşısında şekillendirilmeyi bekliyor. Ağır malzemelerin elle taşınmasının, çalışanlarda kas ve iskelet sisteminde sağlık sorunlarına yol açması nedeniyle, kaldırma ekipmanlarını uygun, yeterli ve etkin şekilde kullanıma sunması işverenin sorumlulukları arasında yer alıyor. Kaldırma ekipmanlarından tavan, köprü, pergel, monoray vb. vinçlerin atölye ortamına ve makine yerleşim planına uygun olarak seçilmesi ve işin her aşamasında elle taşımaya gerek olmayacak şekilde konumlandırılması gerekmektedir.
Makineler çalışırken çalışanın kesim alanına girmesini engelleyici sviçli kapı veya tehlikeli alana girilmesi durumunda makineyi durduran hareket sensörü/ışın perdesi olmalıdır. Ayrıca makinelerin genel olarak dönen aksamlı kısımlarının koruyucuları olmalı ve mekanik temas engellenmelidir.
Kompresörlerle ilgili genel kurallar mermer atölyeleri için de geçerlidir. Kompresörün çalışma alanından uzakta, etrafı patlamaya karşı dayanıklı malzeme ile kapatılmış bir bölme içine alınması gerekmektedir.
Tozlu kesim, zımpara yapılan bölümlerde çalışanların maruz kaldığı tozun asgariye indirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle de iş kapasitesine uygun havalandırma sistemi olmalıdır. Havalandırma sisteminin olması çalışanın toz maskesini kullanmasına gerek olmadığı anlamına gelmemektedir.
Taşlama makinesi (Spiral) koruyucu olmadan kullanılmamalıdır. Makine koruyucular genel olarak çalışanı ekipmandan kaynaklanabilecek tehlikelere karşı korumak içindir. Mermer&Granit işleme sektöründe makine koruyucusu eksiği nedeniyle yaşanmış kaza örneği çokça bulunmaktadır.
Sulu kesim bölümünde çalışanlar çelik burunlu çizmelerini ve Kulak koruyucularını her zaman eksiksiz kullanmalıdır. İşverenin aldığı toplu koruma önlemlerinin yanında çalışanlar da yaptıkları işin niteliklerine uygun Kişisel Koruyucu Donanımlarını (KKD) kullanmakla yükümlüdür. Toplu koruma önlemi alınmadığı gerekçesiyle çalışan KKD kullanımından kaçınamaz. Bu zorunluluk KKD Zimmet Tutanağı ile yazılı ve belgeli hale getirilmelidir.
Yangın söndürme tüpleri, yangın alarmları, duman dedektörleri, Acil çıkış yönlendirme levhaları, Acil toplanma bölgesi levhası, Acil Durum aydınlatmaları, yasaklayıcı ve emredici levhalar, tehlikeli alanlar için tehlike işaretleri, makine kullanım talimatları, ilkyardım dolabı ve malzemeleri yine atölyelerde bulunması gereken levha, işaret ve malzemelerdir.
Çalışanların mesleki eğitimleri, ilkyardımcı eğitimleri, yangın eğitimleri ve tatbikatları, arama-kurtarma- tahliye eğitimleri, çalışanların sağlık tetkikleri, operatör belgeleri güncel ve geçerli şekilde olmalıdır.
Elektrik ve topraklama tesisatı, vinçler, forklift, kompresör, jeneratör, transpalet vb. tüm ekipmanların her yıl periyodik kontrolü yaptırılmalı, varsa uygunsuzluklar giderilerek periyodik kontrol raporu tekrar düzenlenmelidir.
Genel olarak bahsettiğimiz bu hususların yerine getirilmesi, eksiklerin, hataların minimum seviyeye indirilmesi, çalışanın da işverenin de lehine durumlardır. İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri hekimlerinin mevzuat çerçevesinde verdikleri danışmanlık hizmetinden sonra belirtilen hususların yerine getirilmesi işveren sorumluluğundadır. İşveren, bu sorumluluklarını erteleyerek, almadığı tedbirler nedeniyle yaşanan bir iş kazası sonucunda tazminat, idari para cezası, hastane masrafları, hapis cezası gibi bedeller ödeyebilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği bir kültürdür. Bu kültürün daha fazla benimsenmesi ve daha hızlı yaygınlaşması umuduyla,
Kazasız günler.
