Bilindiği üzere yabancıların taşınmaz edinimi 2644 sayılı Kanunun 35 inci maddesinde düzenlenmiş olup, bu maddeye dayalı olarak çıkarılan 25/6/2012 tarih ve 2012/3504 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında; ülkemizde taşınmaz edinebilecekler arasında Suriye vatandaşları yer almamaktadır.
Sonradan Türk vatandaşı veya başka bir ülke vatandaşı olduktan sonra dahi, Suriye kökenlilerin ülkemizden aldıkları taşınmazlarına 1062 sayılı Kanuna göre Hazinece el koyulabilir.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün 8.08.2012 tarih ve 2012/12(1734) sayılı Genelgesine göre; Suriye vatandaşlarının mevcut ya da intikal vs. suretle adlarına intikal eden taşınmazlarının devir ve üzerindeki ayni hak tesisine ilişkin bütün taleplerinin Tapu Kadastro Genel Müdürlüğüne sorulması, yeni taşınmaz edinim taleplerinin ise doğrudan Tapu Müdürlüğünce reddedilmesi gerektiği bildirilmiştir.
Adalet Bakanlığı Dış İlişkiler Müdürlüğü Hukuk Mütalaa ve görüş bürosu 13.09.2021 tarihli, 1712/107443 sayılı yazılarında ‘’1966 yılından sonra vatandaşlığı sonradan değişen tüm kişilerin Suriyeli olarak kabul edilmiş olup; halen yürürlükte bulunan bu yönetmelik ve kararnameler gereğince Suriye uyruklu şahısların, sonradan başka bir vatandaşlığa geçseler dahi Türkiye’deki taşınmazları bakımından yapacakları her türlü devir ve temlik işlemleri yasaklanmıştır. Bu itibarla, birden fazla ülke vatandaşlığın tespiti halinde, Suriye uyruklu şahıslar yönünden Suriye Uyrukluların Mallarının Tespiti ve Bu Mallara El Konulması Hakkında Yönetmeliğin 4’üncü maddesi ve 13/1/1939, 14/2/1942-18/11/1957 gün ve sırasıyla 2/10250, 2/17317, 4/9697 sayılı Bakanlar Kurulu kararlarının geçerliliğini koruduğunun dikkate alınması yerinde olacaktır.’’ Şeklinde görüş belirtmişlerdir.
Bakanlar kurulu kararları, yönetmelik ve kararnameler geçerliliklerini korudukları sürece, Türk Vatandaşı olsalar dahi, Suriye kökenlilerin ülkemizde taşınmaz almaları sıkıntılı görünüyor. Vatandaşlık verilmiş bir kişinin, vatandaşı olduğu ülkeden taşınmaz alamaması doğru bir yaklaşım olarak görünmüyor. Ev almaya hakkı olmayan birisine vatandaşlıkta verilmemelidir. Vatandaşlık verildiyse istediği taşınmazı almaya hakkı olmalıdır.
Ülkemizden vatandaşlık alamayan, ancak; Türkiye’den taşınmaz almaya izin verilen her hangi bir ülkeden vatandaşlık almış Suriye uyruklu kişiye taşınmaz satılmaması, yürürlükteki mevzuata göre ve vicdana göre uygun görünüyor.
Ancak Limited veya Anonim şirketi kuran bir Suriyeli veya vatandaşlık almış bir Suriyeli rahatlıkla ülkemizden gayrimenkul alabiliyordu ve tapusuna bir şerh koyulmuyordu. Var olan fakat uygulanmayan bu kısıtlamalar yeni başladı.
Bu konuya Hatay gibi sınır illerimizde farklı, İstanbul gibi Metropol şehrimizde farklı bir yaklaşım geliştirilebilir. Bölgemizin, Ülkemizin ve iç içe yaşadığımız Suriyelilerin de durumu göz önüne alınarak yeni, güncel düzenlemeler yapılabilir. 80 yıl önce alınmış kararların gözden geçirilip günümüze uyarlanması daha uygun olacaktır. 29/9/2021
İsa DEMİR
www.alemdagmerkezemlak.com
