Toplum sağlığının korunması, güvenilir üretim için işletmelerde çalışan personelinsağlığı çok önemlidir. Personel sağlığı yakından takip edilmeli, hasta personel için gerekli önlemler alınmalıdır. Solunum yolu enfeksiyonları, açık doku bozukluğu (yara, çıban, enfekte yaralar) , bulaşıcı hastalıklara yakalanan personelin sağlığına kavuşuncaya kadar gıda ile ilgili alanlarda çalıştırılmaması sağlanmalıdır. Çalışanlara konu ile ilgili eğitim faaliyetleri verilmeli, bilinçli, sorumluluk sahibi kişiler olmaları desteklenmelidir.
İşverenlerin çalışanlarını istihdam ederken, her şeyden önce sağlık kontrollerinin tam olarak yapılmış olduğundan emin olmaları gereklidir. İşe alınan personelin kişisel temizlik kurallarına uyması, iş kıyafetleri ile koruyucu kıyafetlerini yerinde ve zamanında kullanması, çalışma ortamının temizliğini ve dezenfeksiyonunu sağlaması da önemli olan hususlardandır. Personel hijyeninin sağlanması ile gıdalara bulaşmaların azalması sağlanacak ve üretim sorunsuz, güvenilir, sağlıklı bir şekilde yapılabilecektir. Bireylerin aldıkları eğitimler sadece iş ortamında kalmamalı ve bir yaşam biçimi olmalıdır.
Hijyenin sağlanması için personelin sorumlulukları;
• Genel olarak sağlıklı olması, bulaşıcı hastalığı ya da bir hastalığın taşıyıcısı olmaması gerekli,
• Solunum yolu hastalıklarına dikkat edilmeli, hastalıklarda yönetime bilgi verilmeli,
• Vücuttaki yaraların bakımı ve tedavisi sağlanmalı, üretim alanında gerekli önlemler alınmalı,
• Gıdaların üzerine öksürüp, hapşırmamalı,
• İşe başlamadan önce ve iş bitiminde vücut temizliği ve hijyeni sağlayacak şekilde duş alınmalı,
• El-ayak bakımı sağlanmalı, tırnaklar kısa, ojesiz ve temiz olmalı,
• Gıdalarla çalışırken asla ağız, burun ve saçlara dokunulmamalı, her gün işe başlamadan önce iş kıyafeti giyilmeli, üretim alanında uygun kişisel koruyucu donanımını kullanmalı,
• Erkek personeller her gün tıraş olmalı, kadın personeller takma tırnak, takma kirpik vs. kullanmamalı,
• İç çamaşırları her gün değiştirilmeli,
• Ağız ve diş sağlığına dikkat edilmeli,
• Hiçbir zaman yerlere tükürülmemeli,
• Eller sık aralıklarla yıkanmalı, el temizliğine önem gösterilmeli,
• Personel iş esnasında yüzük, bileklik, saat vb. takı kullanmamalı,
• Tuvalet sonrası el temizliğine önem gösterilmeli,
• Çalışırken iş giysilerine eller sürülmemeli,
• İş giysileri ile tezgah, masa, makine ekipmana dayanılmamalı ve oturulmamalı,
• Kişisel eşyalar ve giysiler gıdaların işlendiği alanlarda bulundurulmamalı,
• Üretim alanında yiyecek yenmemeli,
Bu sorumlulukları yerine getirmek için öncelikle personel hijyeni konusunda dikkat edilmesi gereken genel noktaların bilinmesi gereklidir.
Personel gıdalara mikroorganizmaları şu yollarla bulaştırabilir:
• Solunum yolu ile (öksürme, hapşırma)
• Açık ve enfekte yaralarla (kesik, yanık, çıban vb.)
• Sindirim sistemi ile (dışkı ile kirlenmiş eller vb.)
• Kişisel hijyen ve sanitasyon kurallarına uymayarak (vücut temizliğinin yapılmaması vb.)
• İşletme alanlarında yasaklara uymayarak (sigara içmek, sakız çiğnemek vb.)
Gıda sektöründe işe alınırken ve iş hayatı süresince periyodik sağlık kontrollerinin yapılması çok önemlidir.
İşletmelerde istenen muayeneler şunlardır:
· Gaita kültürü (salmonella ve shigella yönünden)
· Dışkını mikroskobik incelenmesi (entamoebahisolytika kistleri, giardialamblia
kistleri yönünden)
· Burun ve boğaz kültürü (staphylococcusaureus yönünden)
· Akciğer grafisi (tüberküloz yönünden )
Yukarıda belirtilen tetkiklere ek olarak kan tahlilleri, solunum fonksiyon testi vb. tetkikler yaptırılarak daha etkili sonuçlar alınabilir.
